Mevlevije

(tur. Mevlevi, mn. Mevleviler; takođe Mevlevilik) su sledbenici, derviši, Mevlevi tarikata, sufi reda koji je osnovao Mevlana Dželaludin Rumi.

Pripadnike ovog reda ponekad na zapadu nazivaju “vrteći derviši”, jer se dео njihovog duhovnog ostvarivanja sastoji od plesa u kojem se oni okreću uz muziku frula, bubnjeva i melodije ilahija. Obučavanje derviša mevlevijskog reda obuhvata vеžbe plesa u kojima derviš prva dva nožna prsta desnog stopala pričvrsti za pod, a zatim se okreće oko njih.[8][9]

Мевлана Џелалудин Руми је био персијски исламски филозоф, теолог, правник, песник и суфи мистик из 13. века. Сматра се једним од највећих мистичких песника ислама, који је писао на персијском језику.

Ples je postao formalni dio mevlevijskog metoda s Rumijevim naslednikom, njegovim sinom Veledom. Za vrijeme mevlevijskog plesa (sema), srvena se ovčija kožica stavlja na pod i simbolizira prisusvo Šemsi Tebrizija, misterioznog lika koji je zapalio Delaludina Rumija svešću o Bogu. Ples traje oko sat vremena.

Mevlevijski je red bio zabranjen u Turskoj, kao i svi sufijski redovi za vrijeme početne sekularizacije države 1925. godine, ali im je kasnije dozvoljeno da se vrate u život Turske. Neke mevlevije izvodili su predstave svoje muzike i plesa na Zapadu.

Vrteći derviši na Rumijevom grobu u Koniji,Istanbul,Turska.

Дервиш је израз који означава муслиманског аскету, односно следбеника суфизма, мистичког учења у исламу. Учени назив за дервиша је суфи.

Мевлана Џелалудин Руми је био персијски исламски филозоф, теолог, правник, песник и суфи мистик из 13. века. Сматра се једним од највећих мистичких песника ислама, који је писао на персијском језику.

Суфизам, односно тасавуф, је мистички аспект ислама, начин живота усмерен према остварењу Божјег јединства и присуства кроз љубав, искуствену спознају, аскетизам и екстатичко јединство са вољеним Творцем. Следбеници суфизма се називају суфије или дервиши.

Istanbul
Istanbul je najveći grad Turske, a drugačije je poznat i kao Vizantion, Konstantinopolj ili Carigrad. Grad se nalazi na Bosforskom moreuzu koji razdvaja Evropu i Aziju.

Neke od znamenitosti koje smo posetili su: Aja Sofija, Aja Irina, Plava Džamija, Topkapi palata, Sultan Ahmet trg (hipodrom), Kapali čaršija (Grand Bazar), Krstarenje Bosforom, Prinčevska ostrva (Bujukada)… Šou vrtećih derviša | Hodžapaša derviš Show

Ples derviša
Mevlevije (na turskom, Mevlevi, mn. Mevleviler; također Mevlevilik) su sljedbenici, derviši, Mevlevi tarikata, sufijskog reda koji je osnovao Mevlana Dželaludin Rumi. Pripadnike ovog reda ponekad na zapadu nazivaju “okrečući derviši”, jer se dio njihovog duhovnog ostvarivanja sastoji od plesa u kojem se oni okreću uz muziku frula, bubnjeva i melodije ilahija. Obučavanje derviša mevlevijskog reda obuhvata vježbe plesa u kojima derviš prva dva nožna prsta desnog stopala pričvrsti za pod, a zatim se okreće oko njih.
Ples je postao formalni dio mevlevijskog metoda s Rumijevim nasljednikom, njegovim sinom Veledom. Za vrijeme mevlevijskog plesa (sema), srvena se ovčija kožica stavlja na pod i simbolizira prisusvo Šemsi Tebrizija, misterioznog lika koji je zapalio Delaludina Rumija sviješću o Bogu. Ples traje oko sat vremena.
Mevlevijski je red bio zabranjen u Turskoj, kao i svi sufijski redovi za vrijeme početne sekularizacije države 1925. godine, ali im je kasnije dozvoljeno da se vrate u život Turske. Neke mevlevije izvodili su predstave svoje muzike i plesa na Zapadu. (thx to Wikipedia)

Bekrije i derviši
Hroničari kažu da je Sinan-paša zvani Hodža bio učitelj i tutor budućeg sultana Mehmeda Drugog, osvajača Carigrada. Kada je sultanu umro omiljeni sin Mustafa, jedini koji se usudio da mu tu vest saopšti bio je Hodža-paša. Taj čovek od sultanovog poverenja je pre pola milenijuma podigao hamam, tursko kupatilo, nadomak Zlatnog roga. Taj hamam je od 2008. jedno od najpoznatijih mesta u Istanbulu – Kulturni centar „Hodža-paša“. Usred spleta uličica u kojima su za turiste sa obe strane postavljeni stolovi, a glasni konobari vrbuju mušterije, tihuje mesto posvećeno Rumiju i njegovom učenju. Pretposlednju noć sam otišao baš tu, u bivši hamam nadomak železničke stanice Sirkeči, nekada poslednje stanice Orijent ekspresa i polazne stanice za milione turskih gastrabajtera ka zapadu.

Sema je ritualni derviški ples praćen muzikom na originalnim instrumentima. Nagara – par bubnjeva, persijskog porekla, ali mnogo starijih korena, i nej, frula od trske koja se upotrebljavala još u Mesopotamiji, te višeglasno pevanje, učinili su da nas prekrije plašt od radosno-setne muzike.

Shvatio sam te večeri zašto derviši zvuk neja i uopšte svoju muziku nazivaju „produženim dahom Boga“. Kada šeih položi crveno krzno u centar kruga, to je centar sveta. Nakon molitve derviši odbace crne odore koje simbolizuju smrt i u svetlim odorama počinju svoje rotacione pokrete. U igri mevlevije desni dlan otvaraju nebesima, a levim, koji je okrenut ka zemlji, spuštaju božju ljubav među ljude. Igru derviša pamtim kao doživljaj zbog kojeg sam najjasnije bio srećan da sam to veče baš tu, na tom mestu, u tom gradu, na vodenoj naprslini među kontinentima. Od Sinan-pašinog hamama do blagajske Tekije izvio se luk sufijske čežnje. Ja sam ga te večeri zaista osetio.

Trezveni Orhan Pamuk opominje sve koji podležu čarima njegovog grada, pa i mene: „Ako nam se grad čini lepim ili magičnim, i život treba da nam je takav“. Znam da je život ovde, kao i na drugim mestima, za milione muka i borba. Ali mi bi smo, poučeni primerom sufija, mogli i u svakodnevici i na putovanjima da sakupljamo ovakve prizore – neka nam svetle kroz život, kao kolekcija trenutaka u kojima se naše postojanje uspinje do svog najboljeg potencijala – lepote i ljubavi.

Mevlevi Sema, tj. „Mevlevijsko osluškivanje”, je turski naziv za sufijski obred zikira (arapski: ذِکْر‎, „prisjećanje” – vjerski fizički čin molitve) u izvedbi derviškog reda Mevlevija (sufijski red osnovan 1273.) koji često uključuje pjevanje, sviranje glazbala, ples, recitaciju poezije i molitava, nošnju simboličnih odora, i sl. Najpoznatiji dio štovanja je plesna vrtnja derviša ukrug, koja je iznimno duhovna i intima, zbog čega je ovaj obred upisan na UNESCO-ov popis nematerijalne svjetske baštine u Europi 2008. godine.

Jean Baptiste Vanmour, Vrtnja Mevlevijskih dreviša u Beyoğlu, Istanbul, ulje na platnu s početka 18. st.
Ceremonija Mevlevi Sema
UNESCO – Nematerijalna svjetska baština

Turska
Regija:
Europa i Sjeverna Amerika, Azija i Pacifik
Godina upisa:
2008.
ID:
00100
Ugroženost:

Vrteći derviši
Oduvijek sam imala želju prisustvovati plesu derviša.

U Istanbulu imate priliku gledati ritual, upoznati ideologiju reda vrtećih derviša, saznati sve o njihovom osnivaču, načinu obučavanja i simbolici odjeće koju nose.

Vrteći derviši su red koji su u 13. vijeku osnovali sljedbenici Rumija Mevlane, najvećeg islamskog pjesnika i jednog od najvećih filozofa svijeta.

Jedno od mjesta gdje možete posmatrati izvedbu derviša u Istanbulu je Kulturni centar Hocapasha. Ples se odvija svaki dan u 19 časova. Obavezno je izvršiti rezervaciju na njihovom zvaničnom sajtu.

Ritual se naziva “Mevlevi sema”, pri čemu je “Mevlevi” ime njihovog osnivača, a “sema” označava osluškivanje.

“Mevlevi sema” (ples), dio njihove duhovne prakse je UNESCO uvrstio na svoju listu nematerijalne baštine.

Prema njihovom vjerovanju cilj plesa je odbacivanje svojeg JA i sjedinjenje sa Božijom ljubavi i stapanje u jedinstvenu harmoniju.

Ritual započinje muzikom koju svira grupa derviša na trščanoj fruli, bubnjevima, mandolini i drugim instrumentima.

Gledajte Derviše Istanbul.Turska.Hocapasha.Sultanahmet.Sirkeci Train Station,Galata Mevlevihanesi.Dervish Show.tickets
Neophodan svjedok i jedinstvena vjerska ceremonija, za koju se vjeruje da približava derviše Bogu. Postoje kulturni centri u kojima možete prisustvovati jednoj od njihovih predstava u Istanbulu.